Gaziosmanpaşa, İstanbul

Gaziosmanpaşa, İstanbul'un bir ilçesidir. İstanbul'un geç dönem yerleşimlerinden olan ve daha önce Taşlıtarla ve Küçükköy mevkii olarak bilinen Gaziosmanpaşa, 1950'li yıllardan sonra gelişmiş, 1983 yılında da ilçe yapılmıştır.

Gaziosmanpaşa ilçe alanı, yönetsel bakımdan kuzeydoğu, doğu ve güneydoğudan Eyüp, güneyden Bayrampaşa ve Esenler ile çevrilidir. Batıda Çatalca'ya komşudur. Kuzeyinde Karadeniz vardır.

Konu başlıkları [gizle] 1 Nüfus 2 Tarih 3 Ekonomi 4 Dış bağlantılar

Nüfus [değiştir]

Gaziosmanpaşa, yüzölçümü bakımından İstanbul'un büyük ilçeleri arasındadır. Tamamı 3.500 hektarlık bir alana sahiptir. Merkezde 29 mahallesi, mücavir alanda 5 beldeye bağlı 12 mahallesi ve 5 de köyü vardır. 1985: 291.715 nüfus (km²'ye 1.790 kişi), 1997: 570.943 nüfus (km²'ye 3.900 kişi).(Şu anda nüfusu yaklaşık olarak 750.000e dayanmıştır ve bu nüfus sayısıyla Türkiyenin En kalabalık ilçelerinin arasında ilk 5te kendine yer bulmuştur).

1990 Genel Nüfus Sayımı'na göre ilçe merkezinin genç bir nüfusa sahip olduğu belirlenmiştir; 20 yaşın altındaki nüfus toplam nüfusun yarısına yakındır. Yine aynı sayıma göre, ilçe merkezinde 6 yaşın üzerindeki okuryazarlık oranının %88,1 olduğu görülmüştür. İlçe merkezinde okuma yazma bilenlerden %81,3'ü bir öğrenim kurumundan mezun olmuştur. Bunlardan %75,7'si ilkokulu, %12,9'u ortaokul ve dengi okulları, %9,2'si lise ve dengi okulları ve %2,2'si yüksek öğrenim kurumlarını bitirmiştir.

Gaziosmanpaşa ilçe merkezinde iktisaden faal nüfus 12 ve daha yukarı yaştaki nüfusun %48,4'ünü oluşturmaktadır. Bu, 12 yaş üzerindeki nüfusun yaklaşık yarısının faal olarak ekonomik hayata katıldığını, diğer yarısının ise ekonomik açıdan faal olmadığını ortaya çıkmaktadır. İktisaden faal olmayan nüfusun büyük kısmını ev kadınları oluşturmaktadır.

Tarih [değiştir]

Gaziosmanpaşa ilçe alanı eskiden Eyüp ve Çatalca ilçelerinin sınırları içindeydi. Bugün ilçe merkezinin bulunduğu güneydoğudaki topraklar 1950'lere kadar boştu. Eyüp ilçe sınırları içindeki bu topraklar kıraç ve taşlı olduğundan halk arasında Taşlıtarla olarak adlandırılırdı.

1950'den önce burada hayvancılıkla uğraşanların kurduğu ağıllarla birkaç atölye tipi imalathane vardı. 1952 yılında Balkan göçmenlerine devletin yaptırdığı evlerle başlayan Taşlıtarla serüveni, 1960'lı yıllardan itibaren sanayinin Rami ve Eyüp'e kaymasıyla büyük bir ivme kazandı ve bugün ortaya 601 bin kişinin yaşadığı dev Gaziosmanpaşa ilçesi çıktı. Bir bakıma Taşlıtarla, Gaziosmanpaşa ilçesinin çekirdeği sayılmaktadır. Yakın zamana kadar kentin varoşu olan Taşlıtarla bugün dev gökdelenleri alışveriş merkezleri, bilgisayarlı okulları ve eğlence merkezleriyle modern bir görünüm kazandı.

Taşlıtarla 1958'e kadar Eyüp'ün Rami Bucağı'na bağlı olan Küçükköy'ün bir mahallesiydi. 1962'de yapılan bir araştırmaya göre Taşlıtarla'daki 18 bin gecekonduda yaklaşık 90 bin kişinin yaşadığı tahmin edilmektedir. Nüfusun hızla artmasına bağlı olarak Eyüp İlçesi'nde kurulan Göktepe Bucağı'nın merkezi durumundaki Taşlıtarla, 1963'te bucak çevresindeki alanlarda oluşturulan Gaziosmanpaşa İlçesinin merkezi oldu ve bundan sonra Gaziosmanpaşa adıyla anılmaya başladı.

Gaziosmanpaşa ilçesi'ne Rami Bucağı'nın ve Çatalca ilçesi'ne bağlı Hadımköy Bucağı'nın bazı köyleri katılmıştır. 1970'den önce Çatalca'nın Tayakadın Köyü 1990 öncesinde yine Çatalca'nın kırsal bir yerleşmesi olan Yeniköy de bağlanınca Gaziosmanpaşa İlçesi bugünkü sınırlarına kavuşmuştur.

Gaziosmanpaşa ilçesi'nin kentsel gelişmesini en iyi ilçenin nüfus gelişmesi göstermektedir. Dünyanın çok az yerinde görülebilecek bir kentleşme sonucunda Gaziosmanpaşa'nın nüfusu 1935-1997 yılları arasındaki 60 yılda olağanüstü büyümüş, tam 165 misli artmıştır. İlçe nüfusu 1935'de 3847 iken 635.000 olmuştur.

1935'teki sayıma göre, bu alandaki nüfusun tamamı kırsal yerleşmelerde yaşıyordu. Sonraki yıllarda İstanbul'un birçok bölümünde görüldüğü gibi Gaziosmanpaşa'da da kentleşme hız kazandı. Gaziosmanpaşa İlçesinde İstanbul'a yakın olan yerler daha hızlı kalabalıklaşmış ve kent niteliği kazanarak İstanbul kentsel alanına katılmıştır.

Kurulduğu günden bu yana her dönem kamuoyunun dikkatini çeken ilçe, son yıllarda artan nüfusuyla İstanbul'un en büyük birinci,Türkiye'nin en büyük ikinci ilçesi olma hüviyetini kazandı.

Gecekondulaşmanın yoğun olduğu ilçelerden sayılan Gaziosmanpaşa, son yıllarda özellikle de Belediyenin altyapı, ulaşım ve peyzaj çalışmaları ile her geçen gün gelişme trendini arttıran bir yapıya kavuşturulmuştur. İlçenin kaderini iyi yönde etkileyen bu hizmetler büyük yatırımcıları bu bölgeye sevk etmiş ve Gaziosmanpaşa da İstanbul'un kentli unsurlarını taşır hale gelmeye başlamıştır.

Sosyal yapıyı güçlendirmek, renkli etnik ve kültürel yapıyı canlı tutabilmek ve nüfusun yarıya yakınını oluşturan gençlerin ihtiyaçlarına cevap verebilmek için; Belediye, yeni yapılanmakta olan ilçede birçok alanı kamulaştırarak, çok amaçlı spor kompleksleri, dev alışveriş ve kültür merkezleri, büyük tünel ve kavşak çalışmaları, toplu konut alanları ve rekreasyon alanlarından bir kısmını hayata geçirmiş, bir kısmını da projelendirerek yapılaşma aşamasına getirilmiştir. Hızla artan nüfus ve buna paralel olarak yıllardan beri ihmal edilmişliğin ortaya çıkardığı sorunlar, ilçede pek çok faaliyetin bir arada ve süratle yapmak gereğini doğurdu.

Ekonomi [değiştir]

Gaziosmanpaşa İlçesi'nde ekonomik hayatın temelini küçük esnaf ve dış üretim faaliyetleri oluşturmaktadır. İlçe merkezinde iktisaden faal nüfusun %60'ı bu işlerde çalışmaktadır. Esnaf ve Sanatkarlar Birliği'nin verilerine göre, Gaziosmanpaşa'da 498 küçük ölçekli, 145 orta ölçekli ve 18 de büyük ölçekli işletme bulunuyor. Genel olarak avize, oto motor tamiri, metal işleri, konfeksiyon, torna-tesviye ve elektronik tesisatçılığı konularında faaliyet gösteren bu işletmelerde 3.688 kişi çalışıyor. Bununla birlikte İlçeye bağlı köylerde kırsal nüfusun geçimini temin ettiği tarımsal üretim de vardır. Ancak tarımsal üretim her geçen gün azalmaktadır. Son yıllarda gelişmeye başlayan baka bir faaliyet alanı da turizmdir. Gelecekte özellikle Karadeniz kıyısında turizm faaliyetlerinin önemli bir yer tutması beklenmektedir.

İlçede genel olarak bir inşaat havasının hakim olduğu söylenebilir. Eski gecekondular artık yerini planlı yapılaşmaya bırakmaktadır. İlçenin hemen hemen her yerinde inşaat malzemesi satan perakendeci ya da toptancı mağazalarına, hafriyatçılara, marangozlara rastlamak mümkün.

Gaziosmanpaşa ilçesindeki mahalleler ve köyleri şunlardır:

• 50. YIL MAHALLESİ

• 75. YIL MAHALLESİ

• ARNAVUTKÖY İSLAMBEY MAHALLESİ

• ARNAVUTKÖY MERKEZ MAHALLESİ

• ARNAVUTKÖY YAVUZ SELİM MAHALLESİ

• BAĞLARBAŞI MAHALLESİ

• BARBAROS HAYRETTİN PAŞA MAHALLESİ

• BOĞAZKÖY ATATÜRK MAHALLESİ

• BOĞAZKÖY İSTİKLAL MAHALLESİ

• BOĞAZKÖY MERKEZ MAHALLESİ

• BOLLUCA MERKEZ MAHALLESİ

• CEBECİ MAHALLESİ

• CUMHURİYET MAHALLESİ

• ÇİLİNGİR MAHALLESİ

• ESENTEPE MAHALLESİ

• FEVZİ ÇAKMAK MAHALLESİ

• GAZİ MAHALLESİ

• HABİPLER MAHALLESİ

• HACIMAŞLI KÖYÜ

• HARAÇÇI KARLIBAYIR MAHALLESİ

• HARAÇÇI MERKEZ MAHALLESİ

• HÜRRİYET MAHALLESİ

• İMRAHOR MAHALLESİ

• İSMETPAŞA MAHALLESİ

• KARADENİZ MAHALLESİ

• KARAYOLLARI MAHALLESİ

• KARLITEPE MAHALLESİ

• KAZIM KARABEKİR MAHALLESİ

• MALKOÇOĞLU MAHALLESİ

• MERKEZ MAHALLESİ

• MEVLANA MAHALLESİ

• PAZARİÇİ MAHALLESİ

• SARIGÖL MAHALLESİ

• SULTANÇİFTLİĞİ MAHALLESİ

• ŞEMSİ PAŞA MAHALLESİ

• TAŞOLUK ADNAN MENDERES MAHALLESİ

• TAŞOLUK FEVZİ ÇAKMAK MAHALLESİ

• TAŞOLUK MEHMET AKİF ERSOY MAHALLESİ

• TAŞOLUK MERKEZ MAHALLESİ

• TAYAKADIN KÖYÜ

• UĞUR MUMCU MAHALLESİ

• YENİ MAHALLE

• YENİDOĞAN MAHALLESİ

• YENİKÖY

• YILDIZTABYA MAHALLESİ

• YUNUS EMRE MAHALLESİ

• ZÜBEYDE HANIM MAHALLESİ